WYMAGANIA PROGRAMOWE – I etap edukacyjny (klasy 1-3)
I Edukacja polonistyczna
1. Osiągnięcia w zakresie słuchania. Uczeń:
1) słucha z uwagą wypowiedzi nauczyciela, innych osób z otoczenia, w różnych sytuacjach
życiowych, wymagających komunikacji i wzajemnego zrozumienia; okazuje szacunek
wypowiadającej się osobie;
2) wykonuje zadanie według usłyszanej instrukcji; zadaje pytania w sytuacji braku rozumienia lub
braku pewności zrozumienia słuchanej wypowiedzi;
3) słucha z uwagą lektur i innych tekstów czytanych przez nauczyciela, uczniów i inne osoby;
4) słucha uważnie wypowiedzi osób podczas uroczystości, koncertów, przedstawień, świąt
narodowych i innych zdarzeń kulturalnych; przejawia zachowanie adekwatne do sytuacji; słucha
tekstów interpretowanych artystycznie, szuka własnych wzorców poprawnej artykulacji i
interpretacji słownej w języku ojczystym;
5) słucha i czeka na swoją kolej, panuje nad chęcią nagłego wypowiadania się, szczególnie w
momencie wskazywania tej potrzeby przez drugą osobę.
2. Osiągnięcia w zakresie mówienia. Uczeń:
1) wypowiada się płynnie, wyraziście, stosując adekwatne do sytuacji techniki języka mówionego:
pauzy, zmianę intonacji, tempa i siły głosu;
2) formułuje pytania dotyczące sytuacji zadaniowych, wypowiedzi ustnych nauczyciela, uczniów
lub innych osób z otoczenia;
3) wypowiada się w formie uporządkowanej i rozwiniętej na tematy związane z przeżyciami,
zadaniem, sytuacjami szkolnymi, lekturą czy wydarzeniem kulturalnym;
4) porządkuje swoją wypowiedź, poprawia w niej błędy, omawia treść przeczytanych tekstów i
ilustracji; nadaje znaczenie i tytuł obrazom, a także fragmentom tekstów;
5) układa w formie ustnej opowiadanie oraz składa ustne sprawozdanie z wykonanej pracy;
6) recytuje wiersze oraz wygłasza z pamięci krótkie teksty prozatorskie;
7) dobiera stosowną formę komunikacji werbalnej i własnego zachowania, wyrażającą empatię i
szacunek do rozmówcy;
8) wykonuje eksperymenty językowe, nadaje znaczenie czynnościom i doświadczeniom, tworząc
charakterystyczne dla siebie formy wypowiedzi.
3. Osiągnięcia w zakresie czytania. Uczeń:
1) czyta płynnie, poprawnie i wyraziście na głos teksty zbudowane z wyrazów opracowanych w
toku zajęć, dotyczące rzeczywistych doświadczeń dzieci i ich oczekiwań poznawczych;
2) czyta w skupieniu po cichu teksty zapisane samodzielnie w zeszycie oraz teksty drukowane;
3) wyodrębnia postacie i zdarzenia w utworach literackich, ustala kolejność zdarzeń, ich wzajemną
zależność, odróżnia zdarzenia istotne od mniej istotnych, postacie główne i drugorzędne; wskazuje
cechy i ocenia bohaterów, uzasadnia swą ocenę, wskazuje wydarzenie zmieniające postępowanie
bohatera, określa nastrój w utworze; odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości; byty
rzeczywiste od medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych;
4) wyszukuje w tekstach fragmenty według niego najpiękniejsze, najważniejsze, trudne do
zrozumienia lub określone przez nauczyciela;
5) eksperymentuje, przekształca tekst, układa opowiadania twórcze, np. dalsze losy bohatera,
komponuje początek i zakończenie tekstu na podstawie ilustracji lub przeczytanego fragmentu
utworu;
6) wyróżnia w czytanych utworach literackich dialog, opowiadanie, opis;
7) czyta samodzielnie wybrane książki.
4. Osiągnięcia w zakresie pisania. Uczeń:
1) pisze odręcznie, czytelnie, płynnie, zdania i tekst ciągły, w jednej linii; rozmieszcza właściwie
tekst ciągły na stronie zeszytu, sprawdza i poprawia napisany tekst;
2) układa i zapisuje opowiadanie złożone z 6–10 poprawnych wypowiedzeń w ramach zagadnień
opracowanych podczas zajęć; opisuje np. osobę, przedmiot, element świata przyrody na podstawie
własnych obserwacji lub lektury;
3) pisze notatkę, życzenie, ogłoszenie, zaproszenie, podziękowanie, list; zapisuje adres nadawcy i
odbiorcy; pisze krótkie teksty, wykorzystując aplikacje komputerowe;
4) pisze z pamięci i ze słuchu; przestrzega poprawności ortograficznej w wyrazach poznanych i
opracowanych podczas zajęć;
5) stosuje poprawnie znaki interpunkcyjne na końcu zdania i przecinki przy wyliczaniu, zapisuje
poznane i najczęściej stosowane skróty, w tym skróty matematyczne;
6) porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej według pierwszej i drugiej litery;
7) zapisuje poprawnie liczebniki oraz wybrane, poznane w trakcie zajęć pojęcia dotyczące różnych
dyscyplin naukowych;
8) stosuje poprawną wielkość liter w zapisie tytułów utworów, książek, poznanych nazw
geograficznych, imion i nazwisk;
9) układa i zapisuje zdarzenia we właściwej kolejności, układa i zapisuje plan wypowiedzi.
5. Osiągnięcia w zakresie kształcenia językowego. Uczeń:
1) wyróżnia w wypowiedziach zdania, w zdaniach wyrazy, w wyrazach samogłoski i spółgłoski;
2) rozpoznaje zdania oznajmujące, pytające, rozkazujące w wypowiedziach ustnych i pisemnych;
3) przekształca zdania oznajmujące w pytania i odwrotnie oraz zdania pojedyncze w złożone;
4) rozróżnia rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki i stosuje je w poprawnej formie;
5) rozpoznaje wyrazy o znaczeniu przeciwnym, wyrazy pokrewne i o znaczeniu bliskoznacznym;
6) łączy wyrazy w wypowiedzenia i poprawnie formułuje zdanie pojedyncze i zdanie złożone;
7) odróżnia i nazywa utwory wierszowane od pisanych prozą, określa, który tekst jest notatką,
zagadką, listem, życzeniem, podziękowaniem, ogłoszeniem, opowiadaniem, opisem, listem.
6. Osiągnięcia w zakresie samokształcenia. Uczeń:
1) podejmuje próby zapisu nowych, samodzielnie poznanych wyrazów i sprawdza poprawność ich
zapisu, korzystając ze słownika ortograficznego;
2) korzysta z różnych źródeł informacji, np. atlasów, czasopism dla dzieci, słowników i
encyklopedii czy zasobów internetu i rozwija swoje zainteresowania;
3) wykorzystuje nabyte umiejętności do rozwiązywania problemów i eksploracji świata, dbając o
własny rozwój i tworząc indywidualne strategie uczenia się.
II Edukacja matematyczna
1. Osiągnięcia w zakresie rozumienia stosunków przestrzennych i cech wielkościowych. Uczeń:
1) określa i prezentuje wzajemne położenie przedmiotów na płaszczyźnie i w przestrzeni; określa i
prezentuje kierunek ruchu przedmiotów oraz osób; określa położenie przedmiotu na prawo/na lewo
od osoby widzianej z przodu (także przedstawionej na fotografii czy obrazku);
2) porównuje przedmioty pod względem wyróżnionej cechy wielkościowej np. długości czy masy;
dokonuje klasyfikacji przedmiotów;
3) posługuje się pojęciami: pion, poziom, skos.
2. Osiągnięcia w zakresie rozumienia liczb i ich własności. Uczeń:
1) liczy (w przód i wstecz) od podanej liczby po 1, po 2, po 10 itp.;
2) odczytuje i zapisuje, za pomocą cyfr, liczby od zera do tysiąca oraz wybrane liczby do miliona
(np. 1 500, 10 000, 800 000);
3) wyjaśnia znaczenie cyfr w zapisie liczby; wskazuje jedności, dziesiątki, setki itd., określa
kolejność, posługując się liczbą porządkową;
4) porównuje liczby; porządkuje liczby od najmniejszej do największej i odwrotnie; rozumie
sformułowania typu: liczba o 7 większa, liczba o 10 mniejsza; stosuje znaki: <, =, >.
3. Osiągnięcia w zakresie posługiwania się liczbami. Uczeń:
1) wyjaśnia istotę działań matematycznych – dodawania, odejmowania, mnożenia, dzielenia oraz
związki między nimi; korzysta intuicyjnie z własności działań;
2) dodaje do podanej liczby w pamięci i od podanej liczby odejmuje w pamięci: liczbę
jednocyfrową, liczbę 10, liczbę 100 oraz wielokrotności 10 i 100 (w prostszych przykładach);
3) mnoży i dzieli w pamięci w zakresie tabliczki mnożenia; mnoży w pamięci przez 10 liczby
mniejsze od 20; rozwiązuje równania z niewiadomą zapisaną w postaci okienka (uzupełnia
okienko); stosuje własne strategie, wykonując obliczenia; posługuje się znakiem równości i
znakami czterech podstawowych działań;
4) dodaje i odejmuje liczby dwucyfrowe, zapisując w razie potrzeby cząstkowe wyniki działań lub,
wykonując działania w pamięci, od razu podaje wynik; oblicza sumy i różnice większych liczb w
prostych przykładach typu: 250 + 50, 180 – 30; mnoży liczby dwucyfrowe przez 2, zapisując, jeśli
ma taką potrzebę, cząstkowe wyniki działań; przy obliczeniach stosuje własne strategie.
4. Osiągnięcia w zakresie czytania tekstów matematycznych. Uczeń:
1) analizuje i rozwiązuje zadania tekstowe proste i wybrane złożone; dostrzega problem
matematyczny oraz tworzy własną strategię jego rozwiązania, odpowiednią do warunków zadania;
opisuje rozwiązanie za pomocą działań, równości z okienkiem, rysunku lub w inny wybrany przez
siebie sposób;
2) układa zadania i je rozwiązuje, tworzy łamigłówki matematyczne, wykorzystuje w tym procesie
własną aktywność artystyczną, techniczną, konstrukcyjną; wybrane działania realizuje za pomocą
prostych aplikacji komputerowych.
5. Osiągnięcia w zakresie rozumienia pojęć geometrycznych. Uczeń:
1) rozpoznaje – w naturalnym otoczeniu (w tym na ścianach figur przestrzennych) i na rysunkach –
figury geometryczne: prostokąt, kwadrat, trójkąt, koło; wyodrębnia te figury spośród innych figur;
kreśli przy linijce odcinki i łamane; rysuje odręcznie prostokąty (w tym kwadraty), wykorzystując
sieć kwadratową;
2) mierzy długości odcinków, boków figur geometrycznych itp.; podaje wynik pomiaru, posługując
się jednostkami długości: centymetr, metr, milimetr; wyjaśnia związki między jednostkami
długości; posługuje się wyrażeniami dwumianowanymi; wyjaśnia pojęcie kilometr;
3) mierzy obwody różnych figur za pomocą narzędzi pomiarowych, także w kontekstach z życia
codziennego; oblicza obwód trójkąta i prostokąta (w tym także kwadratu) o danych bokach;
4) dostrzega symetrię w środowisku przyrodniczym, w sztuce użytkowej i innych wytworach
człowieka obecnych w otoczeniu dziecka.
6. Osiągnięcia w zakresie stosowania matematyki w sytuacjach życiowych oraz w innych obszarach
edukacji. Uczeń:
1) klasyfikuje obiekty i różne elementy środowiska społeczno-przyrodniczego z uwagi na
wyodrębnione cechy; dostrzega rytm w środowisku przyrodniczym, sztuce użytkowej i innych
wytworach człowieka, obecnych w środowisku dziecka;
2) dzieli na dwie i cztery równe części, np. kartkę papieru, czekoladę; używa pojęć: połowa, dwa i
pół, cztery równe części, czwarta część lub ćwierć;
3) wykonuje obliczenia pieniężne; zamienia złote na grosze i odwrotnie, rozróżnia nominały na
monetach i banknotach, wskazuje różnice w ich sile nabywczej;
4) odczytuje godziny na zegarze ze wskazówkami oraz elektronicznym (wyświetlającym cyfry w
systemie 24-godzinnym); wykonuje proste obliczenia dotyczące czasu; posługuje się jednostkami
czasu: doba, godzina, minuta, sekunda; posługuje się stoperem, aplikacjami telefonu, tabletu,
komputera; zapisuje daty np. swojego urodzenia lub datę bieżącą; posługuje się kalendarzem;
odczytuje oraz zapisuje znaki rzymskie co najmniej do XII;
5) mierzy temperaturę za pomocą termometru oraz odczytuje ją;
6) dokonuje obliczeń szacunkowych w różnych sytuacjach życiowych;
7) waży; używa określeń: kilogram, dekagram, gram, tona; zna zależności między tymi
jednostkami; odmierza płyny; używa określeń: litr, pół litra, ćwierć litra;
8) wykorzystuje warcaby, szachy i inne gry planszowe lub logiczne do rozwijania umiejętności
myślenia strategicznego, logicznego, rozumienia zasad itd.; przekształca gry, tworząc własne
strategie i zasady organizacyjne;
9) wykorzystuje nabyte umiejętności do rozwiązywania problemów, działań twórczych i eksploracji
świata, dbając o własny rozwój i tworząc indywidualne strategie uczenia się.
III Edukacja społeczna
1. Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska społecznego. Uczeń:
1) identyfikuje się z grupą społeczną, do której należy: rodzina, klasa w szkole, drużyna sportowa,
społeczność lokalna, naród; respektuje normy i reguły postępowania w tych grupach;
2) wyjaśnia, iż wszyscy ludzie posiadają prawa i obowiązki, wymienia własne prawa i obowiązki,
przestrzega ich i stosuje je w codziennym życiu;
3) przyjmuje konsekwencje swojego uczestnictwa w grupie i własnego w niej postępowania w
odniesieniu do przyjętych norm i zasad;
4) ocenia swoje postępowanie i innych osób, odnosząc się do poznanych wartości, takich jak:
godność, honor, sprawiedliwość, obowiązkowość, odpowiedzialność, przyjaźń, życzliwość, umiar,
powściągliwość, pomoc, zadośćuczynienie, przepraszanie, uznanie, uczciwość, wdzięczność oraz
inne, respektowane przez środowisko szkolne;
5) przedstawia siebie i grupę, do której należy, zapisuje swój adres, adres szkoły, zawód i miejsce
pracy rodziców; posługuje się danymi osobistymi wyłącznie w sytuacjach bezpiecznych dla siebie i
reprezentowanych osób; jest powściągliwy w używaniu takich danych w sytuacjach nowych i
wirtualnych;
6) rozpoznaje i nazywa wybrane grupy społeczne, do których nie należy, a które wzbudzają jego
zainteresowanie, np. drużyny i kluby sportowe, zespoły artystyczne, a także inne narodowości;
7) opowiada ciekawostki historyczne dotyczące regionu, kraju, wyróżniając w nich postaci fikcyjne
i realne;
8) stosuje pojęcia: porozumienie, umowa; uczestniczy w wyborach samorządu uczniowskiego w
klasie, w szkole; wymienia przykłady powstałych w efekcie porozumień i umów grup społecznych
np. stowarzyszenia pomocy chorym i niepełnosprawnym dzieciom, organizacje ekologiczne, a także
stowarzyszenia dużych grup społecznych, jak miasta i państwa czy Unia Europejska;
9) szanuje zwyczaje i tradycje różnych grup społecznych i narodów, przedstawia i porównuje
zwyczaje ludzi np. dotyczące świąt w różnych regionach Polski, a także w różnych krajach;
10) wykorzystuje pracę zespołową w procesie uczenia się, w tym przyjmując rolę lidera zespołu i
komunikuje się za pomocą nowych technologii.
2. Osiągnięcia w zakresie orientacji w czasie historycznym. Uczeń:
1) opowiada o legendarnym powstaniu państwa polskiego, wyjaśnia związek legendy z powstaniem
godła i barw narodowych, przedstawia wybrane legendy dotyczące regionu, w którym mieszka lub
inne;
2) rozpoznaje: godło, barwy, hymn narodowy, mundur wojskowy, wybrane stroje ludowe np.
związane z regionem Polski, w którym mieszka;
3) uczestniczy w świętach narodowych i innych ważnych dniach pamięci narodowej; wykonuje
kokardę narodową, biało-czerwony proporczyk; zachowuje się godnie i z szacunkiem podczas
śpiewania lub słuchania hymnu, wciągania flagi na maszt itp.;
4) rozpoznaje i nazywa patrona szkoły, miejscowości, w której mieszka, wyjaśnia pojęcie „patron”,
wymienia imiona i nazwiska np. pierwszego władcy i króla Polski, obecnego prezydenta Polski,
wymienia nazwę pierwszej stolicy Polski;
5) wyjaśnia znaczenie wybranych zwyczajów i tradycji polskich;
6) opisuje znaczenie dorobku minionych epok w życiu człowieka, jest świadomy, że stosuje w swej
aktywności ten dorobek, np. cyfry arabskie i rzymskie, papier, mydło, instrumenty muzyczne itp.;
7) opowiada historię własnej rodziny, przedstawia wybrane postacie i prezentuje informacje o
wielkich Polakach: królowa Jadwiga, król Stefan Batory, astronom Mikołaj Kopernik, noblistka
Maria Skłodowska-Curie, alpinistka Wanda Rutkiewicz, papież Jan Paweł II, nauczycielka –
cichociemna gen. Elżbieta Zawacka „Zo”.
IV Edukacja przyrodnicza
1. Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego. Uczeń:
1) rozpoznaje w swoim otoczeniu popularne gatunki roślin i zwierząt, w tym zwierząt
hodowlanych, a także gatunki objęte ochroną;
2) rozpoznaje i wyróżnia cechy ekosystemów, takich jak: łąka, jezioro, rzeka, morze, pole, staw, las,
las gospodarczy; określa składowe i funkcje ekosystemu na wybranym przykładzie, np. las,
warstwy lasu, polany, torfowiska, martwe drzewo w lesie;
3) rozpoznaje wybrane zwierzęta i rośliny, których w naturalnych warunkach nie spotyka się w
polskim środowisku przyrodniczym;
4) odszukuje w różnych dostępnych zasobach, w tym internetowych, informacje dotyczące
środowiska przyrodniczego, potrzebne do wykonania zadania, ćwiczenia;
5) prowadzi proste hodowle roślin, przedstawia zasady opieki nad zwierzętami, domowymi,
hodowlanymi i innymi;
6) planuje, wykonuje proste obserwacje, doświadczenia i eksperymenty dotyczące obiektów i
zjawisk przyrodniczych, tworzy notatki z obserwacji, wyjaśnia istotę obserwowanych zjawisk
według procesu przyczynowo-skutkowego i czasowego;
7) chroni przyrodę, wskazuje wybrane miejsca ochrony przyrody oraz parki narodowe, pomniki
przyrody w najbliższym otoczeniu – miejscowości, regionie;
8) segreguje odpady i ma świadomość przyczyn i skutków takiego postępowania.
2. Osiągnięcia w zakresie funkcji życiowych człowieka, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i
odpoczynku. Uczeń:
1) przedstawia charakterystykę wybranych zajęć i zawodów ludzi znanych z miejsca zamieszkania
oraz zawodów użyteczności publicznej: nauczyciel, żołnierz, policjant, strażak, lekarz, pielęgniarz
czy leśnik, a ponadto rozumie istotę pracy w służbach mundurowych i medycznych;
2) posługuje się numerami telefonów alarmowych, formułuje komunikat – wezwanie o pomoc:
Policji, Pogotowia Ratunkowego, Straży Pożarnej;
3) posługuje się danymi osobowymi w kontakcie ze służbami mundurowymi i medycznymi, w
sytuacji zagrożenia zdrowia i życia;
4) dba o higienę oraz estetykę własną i otoczenia;
5) reaguje stosownym zachowaniem w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa, zdrowia jego lub innej
osoby;
6) wymienia wartości odżywcze produktów żywnościowych; ma świadomość znaczenia
odpowiedniej diety dla utrzymania zdrowia, ogranicza spożywanie posiłków o niskich wartościach
odżywczych i niezdrowych, zachowuje umiar w spożywaniu produktów słodzonych, zna
konsekwencje zjadania ich w nadmiarze;
7) przygotowuje posiłki służące utrzymaniu zdrowia;
8) ubiera się odpowiednio do stanu pogody, poszukuje informacji na temat pogody, wykorzystując
np. internet;
9) rozróżnia podstawowe znaki drogowe, stosuje przepisy bezpieczeństwa w ruchu drogowym i
miejscach publicznych; przestrzega zasad zachowania się w środkach publicznego transportu
zbiorowego;
10) stosuje się do zasad bezpieczeństwa w szkole, odnajduje drogę ewakuacyjną, rozpoznaje znaki i
symbole informujące o różnych rodzajach niebezpieczeństw oraz zachowuje się zgodnie z
informacją w nich zawartą; stosuje zasady bezpiecznej zabawy w różnych warunkach i porach roku;
11) ma świadomość istnienia zagrożeń ze środowiska naturalnego, np. nagła zmiana pogody,
huragan, ulewne deszcze, burza, susza oraz ich następstwa: powódź, pożar, piorun; określa
odpowiednie sposoby zachowania się człowieka w takich sytuacjach;
12) ma świadomość obecności nieprawdziwych informacji, np. w przestrzeni wirtualnej, publicznej;
sprawdza informacje, zadając pytania nauczycielowi, rodzicom, policjantowi;
13) stosuje zasady bezpieczeństwa podczas korzystania z urządzeń cyfrowych, rozumie i respektuje
ograniczenia związane z czasem pracy z takimi urządzeniami, oraz stosuje zasady netykiety;
14) ma świadomość, iż nieodpowiedzialne korzystanie z technologii ma wpływ na utratę zdrowia
człowieka;
15) ma świadomość pozytywnego znaczenia technologii w życiu człowieka.
3. Osiągnięcia w zakresie rozumienia przestrzeni geograficznej. Uczeń:
1) określa położenie i warunki naturalne swojej miejscowości oraz okolicy, opisuje
charakterystyczne formy terenu, składniki przyrody, charakterystyczne miejsca, np. miejsca pamięci
narodowej, najważniejsze zakłady pracy, w tym ważniejsze przedsiębiorstwa produkcyjne i
usługowe, interesujące zabytki, pomniki, tereny rekreacyjne, parki krajobrazowe, parki narodowe;
2) wskazuje na mapie fizycznej Polski jej granice, główne miasta, rzeki, nazwy krain
geograficznych;
3) czyta proste plany, wskazuje kierunki główne na mapie, odczytuje podstawowe znaki
kartograficzne map, z których korzysta; za pomocą komputera, wpisując poprawnie adres,
wyznacza np. trasę przejazdu rowerem;
4) wymienia nazwę stolicy Polski i charakterystyczne obiekty, wyjaśnia znaczenie stolicy dla
całego kraju, wskazuje na mapie jej położenie;
5) przedstawia charakterystyczne dla Polski dyscypliny sportowe, gospodarcze lub inne np.
artystyczną działalność człowieka, w której Polska odnosi sukcesy lub z niej słynie;
6) wyznacza kierunki główne w terenie na podstawie cienia, określa, z którego kierunku wieje
wiatr, rozpoznaje charakterystyczne rodzaje opadów;
7) przedstawia położenie Ziemi w Układzie Słonecznym.
V Edukacja plastyczna
1. Osiągnięcia w zakresie percepcji wizualnej, obserwacji i doświadczeń. Uczeń:
1) wyróżnia w obrazach, ilustracjach, impresjach plastycznych, plakatach, na fotografiach:
a) kształty obiektów – nadaje im nazwę i znaczenie, podaje części składowe,
b) wielkości i proporcje, położenie obiektów i elementów złożonych, różnice i podobieństwa w
wyglądzie tego samego przedmiotu w zależności od położenia i zmiany stanowiska osoby patrzącej
na obiekt,
c) barwę, walor różnych barw, różnice walorowe w zakresie jednej barwy, fakturę,
d) cechy charakterystyczne i indywidualne ludzi w zależności od wieku, płci, typu budowy; cechy
charakterystyczne zwierząt, różnice w budowie, kształcie, ubarwieniu, sposobach poruszania się;
2) określa w swoim otoczeniu kompozycje obiektów i zjawisk, np. zamknięte (mozaiki na dywanie,
rytmy na przedmiotach użytkowych), otwarte (chmury, papiery ozdobne, pościel, firany),
kompozycje o budowie symetrycznej.
2. Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej. Uczeń:
1) rysuje kredką, kredą, ołówkiem, patykiem (płaskim i okrągłym), piórem, węglem, mazakiem;
2) maluje farbami, tuszami przy użyciu pędzli (płaskich, okrągłych), palców, stempli;
3) wydziera, wycina, składa, przylepia, wykorzystując gazetę, papier kolorowy, makulaturę, karton,
ścinki tekstylne itp.;
4) modeluje (lepi i konstruuje) z gliny, modeliny, plasteliny, mas papierowych i innych, zarówno z
materiałów naturalnych i przemysłowych;
5) powiela za pomocą kalki, tuszu, farby, stempla wykonanego, np. z korka i innych tworzyw, a
także przy pomocy prostych programów komputerowych;
6) wykonuje prace, modele, rekwizyty, impresje plastyczne potrzebne do aktywności artystycznej i
naukowej;
7) wykonuje prace i impresje plastyczne jako formy przekazania i przedstawienia uczuć, nastrojów i
zachowań (np. prezent, zaproszenie);
8) ilustruje sceny i sytuacje (realne i fantastyczne) inspirowane wyobraźnią, baśnią, opowiadaniem i
muzyką; korzysta z narzędzi multimedialnych;
9) tworzy przy użyciu prostej aplikacji komputerowej np. plakaty, ulotki i inne wytwory.
3. Osiągnięcia w zakresie recepcji sztuk plastycznych. Uczeń:
1) nazywa dziedziny sztuk plastycznych, np. malarstwo, rzeźbę, w tym dziedziny sztuki użytkowej
np. meblarstwo, tkactwo, ceramikę, hafciarstwo, architekturę, grafikę komputerową;
2) rozpoznaje i nazywa podstawowe gatunki dzieł malarskich i graficznych: pejzaż, portret, scena
rodzajowa; nazywa wybrane przykłady dzieł znanych artystów: malarzy, rzeźbiarzy, architektów z
regionu swego pochodzenia lub innych;
3) wyjaśnia pojęcia: oryginał czy kopia obrazu lub rzeźby; miniatura obrazu lub rzeźby;
reprodukcja itp.; wskazuje miejsca prezentacji sztuk plastycznych.
VI Edukacja techniczna
1. Osiągnięcia w zakresie organizacji pracy. Uczeń:
1) planuje i realizuje własne projekty/prace; realizując te prace/projekty współdziała w grupie;
2) wyjaśnia znaczenie oraz konieczność zachowania ładu, porządku i dobrej organizacji miejsca
pracy ze względów bezpieczeństwa;
3) ocenia projekty/prace, wykorzystując poznane i zaakceptowane wartości: systematyczność
działania, pracowitość, konsekwencja, gospodarność, oszczędność, umiar w odniesieniu do
korzystania z czasu, materiałów, narzędzi i urządzeń;
4) organizuje pracę, wykorzystuje urządzenia techniczne i technologie; zwraca uwagę na zdrowie i
zachowanie bezpieczeństwa z uwzględnieniem selekcji informacji, wykonywania czynności
użytecznych lub potrzebnych.
2. Osiągnięcia w zakresie znajomości informacji technicznej, materiałów i technologii wytwarzania.
Uczeń:
1) odczytuje podstawowe informacje techniczne i stosuje w działaniu sposoby użytkowania:
materiału, narzędzi, urządzenia zgodnie z instrukcją, w tym multimedialną;
2) wykonuje przedmioty użytkowe, w tym dekoracyjne i modele techniczne:
a) z zastosowaniem połączeń nierozłącznych: sklejanie klejem, wiązanie, szycie lub zszywanie
zszywkami, sklejanie taśmą itp.,
b) używając połączeń rozłącznych: spinanie spinaczami biurowymi, wiązanie sznurkiem lub
wstążką ozdobną,
c) bez użycia kleju, taśm, zszywek np. wybrane modele technik origami, modele kartonowe
nacinane,
d) z wykorzystaniem prądu elektrycznego: lampion, dekoracja świąteczna;
3) stosuje poznaną technologię przy wykonywaniu przedmiotów użytkowych lub montowaniu
wybranych modeli urządzeń technicznych;
4) wykonuje przedmiot/model/pracę według własnego planu i opracowanego sposobu działania.
3. Osiągnięcia w zakresie stosowania narzędzi i obsługi urządzeń technicznych. Uczeń:
1) wyjaśnia działanie i funkcję narzędzi i urządzeń wykorzystywanych w gospodarstwie domowym
i w szkole;
2) posługuje się bezpiecznie prostymi narzędziami pomiarowymi, urządzeniami z gospodarstwa
domowego, a także urządzeniami dostępnymi w szkole.
VII Edukacja informatyczna
1. Osiągnięcia w zakresie rozumienia, analizowania i rozwiązywania problemów. Uczeń
1) układa w logicznym porządku: obrazki, teksty, polecenia (instrukcje) składające się m.in. na
codzienne czynności;
2) tworzy polecenie lub sekwencje poleceń dla określonego planu działania prowadzące do
osiągnięcia celu;
3) rozwiązuje zadania, zagadki i łamigłówki prowadzące do odkrywania algorytmów.
2. Osiągnięcia w zakresie programowania i rozwiązywania problemów z wykorzystaniem
komputera i innych urządzeń cyfrowych. Uczeń:
1) programuje wizualnie: proste sytuacje lub historyjki według pomysłów własnych i pomysłów
opracowanych wspólnie z innymi uczniami, pojedyncze polecenia, a także ich sekwencje sterujące
obiektem na ekranie komputera bądź innego urządzenia cyfrowego;
2) tworzy proste rysunki, dokumenty tekstowe, łącząc tekst z grafiką np. zaproszenia, dyplomy,
ulotki, ogłoszenia; powiększa, zmniejsza, kopiuje, wkleja i usuwa elementy graficzne i tekstowe –
doskonali przy tym umiejętności pisania, czytania, rachowania i prezentowania swoich pomysłów;
3) zapisuje efekty swojej pracy we wskazanym miejscu.
3. Osiągnięcia w zakresie posługiwania się komputerem, urządzeniami cyfrowymi i sieciami
komputerowymi. Uczeń:
1) posługuje się komputerem lub innym urządzeniem cyfrowym oraz urządzeniami zewnętrznymi
przy wykonywaniu zadania;
2) kojarzy działanie komputera lub innego urządzenia cyfrowego z efektami pracy z
oprogramowaniem;
3) korzysta z udostępnionych mu stron i zasobów internetowych.
4. Osiągnięcia w zakresie rozwijania kompetencji społecznych. Uczeń:
1) współpracuje z uczniami, wymienia się z nimi pomysłami i doświadczeniami, wykorzystując
technologię;
2) wykorzystuje możliwości technologii do komunikowania się w procesie uczenia się.
5. Osiągnięcia w zakresie przestrzegania prawa i zasad bezpieczeństwa. Uczeń:
1) posługuje się udostępnioną mu technologią zgodnie z ustalonymi zasadami;
2) rozróżnia pożądane i niepożądane zachowania innych osób (również uczniów) korzystających z
technologii, zwłaszcza w sieci internet;
3) przestrzega zasad dotyczących korzystania z efektów pracy innych osób i związanych z
bezpieczeństwem w internecie.
VIII Edukacja muzyczna
1. Osiągnięcia w zakresie słuchania muzyki. Uczeń:
1) słucha, poszukuje źródeł dźwięku i je identyfikuje;
2) słucha muzyki w połączeniu z aktywnością ruchową, gestami dźwiękotwórczymi: klaskanie,
pstrykanie, tupanie, uderzanie o uda itp. oraz z towarzyszeniem prostych opracowań
instrumentalnych;
3) reaguje na sygnały muzyczne w różnych sytuacjach zadaniowych;
4) odróżnia dźwięki muzyki, np. wysokie – niskie, długie – krótkie, ciche – głośne, głosy ludzkie:
sopran, bas; odróżnia i nazywa wybrane instrumenty muzyczne;
5) rozróżnia muzykę wykonywaną przez solistę, chór, orkiestrę;
6) rozróżnia na podstawie słuchanego utworu muzykę: smutną, wesołą, skoczną, marszową itp.;
7) słucha w skupieniu krótkich utworów muzycznych.
2. Osiągnięcia w zakresie ekspresji muzycznej. Śpiew. Uczeń:
1) śpiewa różne zestawy głosek, sylaby, wykorzystuje poznane melodie i tworzy własne, naśladuje
odgłosy zwierząt;
2) nuci poznane melodie, śpiewa piosenki podczas zabawy, nauki, uroczystości szkolnych, świąt w
tym świąt narodowych;
3) śpiewa śpiewanki, piosenki i pieśni charakterystyczne dla tradycji i zwyczajów polskich, kilka
utworów patriotycznych i historycznych;
4) śpiewa dbając o prawidłową postawę, artykulację i oddech, przy zachowaniu naturalnej skali
głosu;
5) rozpoznaje i śpiewa hymn Polski,
6) śpiewa kilka wybranych krótkich piosenek w języku obcym.
3. Improwizacja ruchowa, rytmika i taniec. Uczeń:
1) przedstawia ruchem treść muzyczną (np. dynamikę, nastrój, wysokość dźwięku, tempo,
artykulację) oraz treść pozamuzyczną (np. fabułę, odczucia, przekład znaczeniowy słów);
2) interpretuje ruchem schematy rytmiczne;
3) tworzy improwizacje ruchowe inspirowane wyliczankami, rymowankami i rytmizowanymi
tekstami;
4) wykonuje pląsy;
5) porusza się i tańczy według utworzonych przez siebie układów ruchowych, z rekwizytem, bez
rekwizytu do muzyki i przy muzyce;
6) tworzy sekwencje i układy poruszania się do ulubionych przez siebie utworów muzycznych,
wykorzystuje je do animacji i zabawy w grupie;
7) tańczy według układów ruchowych charakterystycznych dla wybranych tańców (w tym
integracyjnych, ludowych polskich oraz innych krajów Europy i świata).
4. Gra na instrumentach muzycznych. Uczeń:
1) gra zadane przez nauczyciela i własne schematy rytmiczne;
2) wykonuje tematy rytmiczne wybranych, znanych utworów muzycznych (ludowych, popularnych,
dziecięcych, klasycznych, wokalnych, instrumentalnych, polskich i zagranicznych) z użyciem
instrumentów perkusyjnych;
3) realizuje schematy i tematy rytmiczne, eksperymentuje przy użyciu np. patyczków, pudełek,
papieru, trawy, piszczałek, gwizdków, kogucików na wodę;
4) wykonuje instrumenty m.in. z materiałów naturalnych i innych oraz wykorzystuje tak powstałe
instrumenty do akompaniamentu, realizacji dźwięku podczas zabaw i zadań edukacyjnych,
organizacji koncertów i przedstawień teatralnych;
5) wykonuje akompaniament do śpiewu, stosuje gesty dźwiękotwórcze (np. tupanie, klaskanie,
pstrykanie, uderzanie o uda
6) eksperymentuje i poszukuje dźwięków, fragmentów znanych melodii przy użyciu np. dzwonków,
ksylofonu, fletu podłużnego, flażoletu – flecika polskiego;
7) gra melodie piosenek i utworów instrumentalnych, do wyboru: na dzwonkach, ksylofonie, flecie
podłużnym, flażolecie – fleciku polskim lub innych.
5. Osiągnięcia w zakresie znajomości form zapisu dźwięku. Uczeń:
1) wyjaśnia różne formy zapisu dźwięków, muzyki, np. nagranie przy pomocy komputera,
dyktafonu, telefonu, czy zapis przy pomocy notacji muzycznej;
2) zapisuje w zabawie z instrumentami perkusyjnymi dźwięki np. poprzez układ piktogramów,
klocków rytmicznych, kolorów, liczb, czy obrazków; szyfruje, koduje, wykorzystuje utworzony
zapis w zabawie;
3) korzysta z wybranego zapisu melodii w czasie gry na instrumencie: dzwonkach, ksylofonie,
flecie podłużnym, flażolecie – fleciku polskim.
IX Wychowanie fizyczne
1. Osiągnięcia w zakresie utrzymania higieny osobistej i zdrowia. Uczeń:
1) utrzymuje w czystości ręce i całe ciało, przebiera się przed zajęciami ruchowymi i po ich
zakończeniu; wykonuje te czynności samodzielnie i w stosownym momencie;
2) dostosowuje strój do rodzaju pogody i pory roku w trakcie zajęć ruchowych odpowiednio na
świeżym powietrzu i w pomieszczeniu;
3) wyjaśnia znaczenie ruchu w procesie utrzymania zdrowia;
4) przygotowuje we właściwych sytuacjach i w odpowiedni sposób swoje ciało do wykonywania
ruchu;
5) ma świadomość znaczenia systematyczności i wytrwałości w wykonywaniu ćwiczeń;
6) uznaje, że każdy człowiek ma inne możliwości w zakresie sprawności fizycznej, akceptuje
sytuację dzieci, które z uwagi na chorobę nie mogą być sprawne w każdej formie ruchu.
2. Osiągnięcia w zakresie sprawności motorycznych. Uczeń:
1) przyjmuje podstawowe pozycje do ćwiczeń: postawa zasadnicza, rozkrok, wykrok, zakrok, stanie
jednonóż, klęk podparty, przysiad podparty, podpór przodem, podpór tyłem, siad klęczny, skrzyżny,
skulony, prosty;
2) pokonuje w biegu przeszkody naturalne i sztuczne, biega z wysokim unoszeniem kolan, biega w
połączeniu ze skokiem, przenoszeniem przyborów np. piłki, pałeczki, z rzutem do celu ruchomego i
nieruchomego, bieg w różnym tempie, realizuje marszobieg;
3) rzuca i podaje jednorącz, w miejscu i ruchu, oburącz do przodu, znad głowy, piłką małą i dużą,
rzuca małymi przyborami na odległość i do celu, skacze jednonóż i obunóż ze zmianą tempa,
kierunku, pozycji ciała, skacze w dal dowolnym sposobem, skacze przez skakankę, wykonuje
przeskok zawrotny przez ławeczkę, naskoki i zeskoki, skoki zajęcze;
4) wykonuje ćwiczenia zwinnościowe:
a) skłony, skrętoskłony, przetoczenie, czołganie, podciąganie,
b) czworakowanie ze zmianą kierunku i tempa ruchu,
c) wspina się,
d) mocowanie w pozycjach niskich i wysokich,
e) podnoszenie i przenoszenie przyborów;
5) wykonuje przewrót w przód z przysiadu podpartego;
6) wykonuje ćwiczenia równoważne bez przyboru i z przyborem np. na ławeczce gimnastycznej;
7) samodzielnie wykonuje ćwiczenia prowadzące do zapobiegania wadom postawy.
3. Osiągnięcia w zakresie różnych form rekreacyjno-sportowych. Uczeń:
1) organizuje zespołową zabawę lub grę ruchową z wykorzystaniem przyboru lub bez;
2) zachowuje powściągliwość w ocenie sprawności fizycznej koleżanek i kolegów – uczestników
zabawy, respektuje ich prawo do indywidualnego tempa rozwoju, radzi sobie w sytuacji przegranej
i akceptuje zwycięstwo, np. drużyny przeciwnej, gratuluje drużynie zwycięskiej sukcesu;
3) respektuje przepisy, reguły zabaw i gier ruchowych, przepisy ruchu drogowego w odniesieniu do
pieszych, rowerzystów, rolkarzy, biegaczy i innych osób, których poruszanie się w miejscu
publicznym może stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa;
4) uczestniczy w zabawach i grach zespołowych, z wykorzystaniem różnych rodzajów piłek;
5) wykonuje prawidłowo elementy charakterystyczne dla gier zespołowych: rzuty i chwyty ringo,
podania piłki do partnera jednorącz i oburącz w miejscu lub w ruchu, odbicia piłki, kozłowanie w
miejscu i w ruchu, podania piłki w miejscu i w ruchu, prowadzenie piłki, strzał do celu;
6) układa zespołowe zabawy ruchowe i w nich uczestniczy, ma świadomość, iż sukces w takiej
zabawie odnosi się dzięki sprawności, zaradności i współdziałaniu;
7) jeździ na dostępnym sprzęcie sportowym np. hulajnodze, rolkach, rowerze, sankach, łyżwach.